Thăng Long thành hoài cổ

Vua Thành Thái 

陞 隆 城 懷 古

成 泰

 幾 度 桑 蒼 幾 度 驚

一 番 回 首 一 番 情

牛 湖 已 變 三 朝 局

虎 洞 空 餘 百 戰 城

濃 嶺 浮 雲 今 古 色

珥 河 流 水 泣 歌 聲

擒 胡 奪 槊 人 何 在

誰 為 江 山 洗 不 平

Kỉ độ tang thương kỉ độ kinh

Nhất phiên hồi thủ nhất phiên tình

Ngưu hồ dĩ biến tam triều cục

Hổ đỗng không dư bách chiến thành

Nùng lĩnh phù vân kim cổ sắc

Nhĩ hà lưu thuỷ khấp ca thanh

Cầm hồ đoạt sáo nhân hà tại

Thuỳ vị giang sơn tẩy bất bình.

Dịch nghĩa:   

Nhớ về thành cũ Thăng Long

Bao lần cuộc dâu bể đổi thay, bấy lần nghĩ đến mà kinh hãi

Mỗi lần quay đầu lại nhìn là mỗi lần xót xa

Hồ Trâu đã đổi thay nhiều từ ba triều trước

Động Hổ chẳng còn lại gì, chỉ còn lại tòa thành trải qua trăm trận chiến

Mây bay trên núi Nùng vẫn mang màu sắc xưa nay

Dòng nước sông Nhị vẫn hát khúc khóc thương

Những người bắt giặc thù, đoạt giáo ở đâu cả rồi

Ai có thể vì đất nước đứng ra rửa được nỗi bất bình này

Dịch thơ: Nguyễn Chân

Mấy độ tang thương nghĩ cũng kinh,

Mỗi phen ngoảnh lại xót xa tình.

Hồ trâu biến đổi ba triều trước,

Động hổ còn đây một chiếc thành.

Mây nổi núi Nùng màu mới cũ,

Sóng reo sông Nhĩ giọng buồn tênh.

Bắt thù, cướp giáo người đâu hết?

Vì nước ai đây giải bất bình!

Mưa thu

Tác giả: Nguyễn Chân

 

Thu buồn đâu chỉ có ngâu 

Nhìn xem ai đứng ở đầu non kia 

Vọng Phu nước mắt đầm đìa 

Xem chừng đá cũng sẻ chia nỗi này

秋雨

愁秋牛織非單獨

遠眺是誰立彼峰

淚滴滂沱難可阻

看來石亦動私衷

Thu vũ 

Sầu thu ngưu chức phi đơn độc 

Viễn thiếu thị thùy lập bỉ phong 

Lệ trích bàng đà nan khả trở 

Khan lai thạch diệc động tư trung

PLUIES D’AUTOMNE

Ne sont pas seul le Pâtre er la Tisseure

Qui devant l’automne se sont attendris

Regardez celle qui se fige au sommet du mont

“La femme qui attend son mari” en larmes se fond

Comme si le rocher partage aussi leur ennui

(Tranduction littérale)

ОСЕННИЕ ДОЖДИ

Грустят осенью не только Пастух и Ткатчиха

Смотрите кто-то на верхушке холма

Обливается слёзами “Жена, ждающая мужа”

Как будьто скал делится тоже с ними уныние.

(Вольный Перевод) 

02.06.2013

Vào chùa

Tác giả: Đồng Đức Bốn

Đang trưa ăn mày vào chùa 

Sư ra cho một lá bùa rồi đi 

Lá bùa chả biết làm gì 

Đem cho vào túi lại đi ăn mày

*

Dịch ra chữ Hán, Pháp và Nga 

NGUYỄN CHÂN 18.01.2012 

到寺

同德奔

乞丐到禪院

老僧給一符

置囊何使用

行乞又登途 

Đáo tự 

Đồng Đức Bốn

Khất cái đáo thiền viện 

Lão tăng cấp nhất phù 

Trí nang hà sử dụng 

Hành khất hựu đăng đồ

À LA PAGODE

Dong Duc Bon

Midi, un mendiant entre dans la pagode

Le bonze sort, lui donnant un talisman

À quoi çà sert? Il le met dans sa poche

Et continue à mendier en sortant.

В ПАГОДЕ

Дohг Дыk Бoh

В полдне нищний вошёл в пагоду

Бонза ушёл, подав талисман ему

Для чего это может ему служить?

Вложив его в мешок, он уходит

Опять и милостыню просить!

*

Dịch ra chữ Hán, Anh

Tương Mai Cư Sĩ Nguyễn Tinh Tú  

到寺

乞丐到襌寺

僧給一道符

不知何功用

收藏又乞遊 

Đáo tự 

Khất cái đáo thiền tự 

Tăng cấp nhất đạo phù 

Bất tri hà công dụng 

Thu tàng hựu khất du

COMING TO A PAGODA

Dong Duc Bon
A beggar comes to a pagoda at midday, 
A monk goes out, gives him a talisman then goes away. 
The beggar doesn’t know what the gift is for. 
However, a beggar cannot be a chooser, 
He puts the talisman in his pocket, 
Then continues to be a beggar

Thu lệ (kỳ nhị)

Tác giả: Tương Phố 相浦
(Tạp chí Nam Phong 1923)

Sầu thu nặng, lệ thu đầy, 

Vi lau san sát hơi may lạnh lùng; 

Ngổn ngang trăm mối bên lòng, 

Ai đem thu cảnh bạn cùng thu tâm.

Dịch thơ: Nguyễn Chân 
秋淚 其二
汪汪秋淚秋愁滿
瑟瑟蘆葦冷落深
百緒千絲心態亂
谁將秋景入秋心

Uông uông thu lệ thu sầu mãn 

Sắt sắt lô vi lãnh lạc thâm 

Bách tự thiên ti tâm thái loạn 

Thùy tương thu cảnh nhập thu tâm

Larme d’automne (2) 

La roselière bruit sous la bise glaciale. 

Je m’embrouille devant ce  spectacle affligeant

Assaillie toujours par mil et mil sentiments. 

Qui m’a bourré au coeur cette scène automnale?

Осенняя слеэа тыонг фо Обйваюсь слёэами скучной осенью Жuрчат камышки северным ветром Чувства у мечя пришли в смятение Кто набивает мне тогда в сердце Эту трогательную осенюю сцену?

23.08.09 & 24.05.13

 

Thu lệ (kỳ nhất)

Tác giả: Tương Phố 相浦
(Tạp chí Nam Phong 1923)

Trời thu ảm đạm một màu, 

Gió thu hiu hắt thêm rầu lòng em; 

Trăng thu bóng ngả bên thềm, 

Tình thu ai để duyên em bẽ bàng.

Dịch thơ: Nguyễn Chân 

秋淚 其一

黯淡秋天惟一色

秋風微送引愁思

簷前秋月移斜影

谁惹秋情使我羞

Ảm đạm thu thiên duy nhất sắc, 

Thu phong vi tống dẫn sầu tư; 

Thiềm tiền thu nguyệt di tà ảnh, 

Thùy nhạ thu tình sử ngã tu

Larme d’automne (1) 

Tout sombre et triste est le ciel de l’automne. 

M’afflige son aquilon qui fredonne. 

La lune au déclin laisse au perron sa lueur. 

Toujours l’amour de nos jours me serre le coeur.

Осенняя слеэа тыонг фо 

Вцё хмурное осеннее небо 

Веет ветерок, печаля меня 

На веранду лунный блик наклоняется 

Моей любовью кто так забавляется 

(Вольный Перебод)

23.07.09 & 24.05.13

Hận thùy

Tác giả: Khuyết danh 

恨誰 (古詩)

君生我未生
我生君已老
君恨我生遲
我恨君生早
君生我未生
我生君已老
恨不生同時
日日與君好

我生君未生
君生我已老
我離君天涯
君隔我海角
我生君未生
君生我已老
化蝶去尋花
夜夜栖芳草

HẬN THUỲ (CỔ THI)

Quân sinh ngã vị sinh
Ngã sinh quân dĩ lão

Quân hận ngã sinh trì
Ngã hận quân sinh tảo

Quân sinh ngã vị sinh
Ngã sinh quân dĩ lão

Hận bất sinh dồng thời
Nhật nhật dữ quân hảo

Ngã sinh quân vị sinh
Quân sinh ngã dĩ lào

Ngã li quân thiên nhai
Quân cách ngã hải giác

Ngã sinh quân vị sinh
Quân sinh ngã dĩ lão

Hóa điệp khứ tầm hoa
Dạ dạ tê phương thảo.

   

Dịch nghĩa :

GIẬN AI ? (THƠ XƯA)

Người sinh ta chưa sinh. Ta sinh người đã già

Người hận ta sinh muộn.Ta hận người sinh sớm

Người sinh ta chưa sinh. Ta sinh người đã già

Hận chẳng sinh cùng thời. Ngày ngày ở bên người.

Ta sinh người chưa sinh. Người sinh ta đã già

Ta xa người chân trời. Người cách ta góc biển

Ta sinh người chưa sinh. Người sinh ta đã già

Hóa bướm đi tìm hoa. Hằng đêm đậu trên cỏ.

GIẬN AI ? (THƠ XƯA)

Chàng sinh thiếp chửa ra đời,

Thiếp sinh chàng đã da mồi tóc sương.

Chàng buồn thiếp đến muộn màng,

Thiếp lại giận chàng sinh sớm quá thôi.

Sinh ra sao chẳng cùng thời,

Để cho góc biển chân trời cách xa.

Hóa thân thành bướm tìm hoa,

Bãi xanh cỏ ngát la đà sớm hôm.

                                      NGUYỄN CHÂN dịch thoát 21.03.2012

            ------------------------

           *Đề bài do người dịch đặt

À QUI REPROCHES MAINTENANT?

Lorsque je ne suis pas encor née, tu naquis

Quand je vins au monde tu devins décrépit

Tu me reproches d’apparaitre ici trop tart

 Ta venue hâtive me rend fâchée - Ma part.

Pourquoi ne vînmes à ce monde en même temps

Et sommes nous séparés toujours par conséquent

Que je m’incarne en papillon les fleurs cherchant

En planant jour et nuit sur les herbes odorantes!

                                       ADAPTATION de NGUYEN CHAN

НА КОГО  СЕРДИТЬСЯ ТЕПЕРЬ?

Ты родился пока не явилась я

А когда пришла ты уже старым стал

Опоздала на свет ты меня ругал

Торопился ты упрекаю я тебя

Почему не явились мы же одновремено

Что б теперь разделились друг от друга далеко

Воплощался бы я в бабочку что б искал цеты

Паря над душистыми травами постоянно.

                     NGUYỄN CHÂN 22.03.2012 (Вольный перевод)

AGAINST WHOM THIS RESENTMENT?

You were born earlier than me

When you became a gentleman I was a baby.

You are so sad because I was born late.

You were born too early, this is what I hate.

Why weren't we born at the same time

So that we would always be side by side

How I want to reincarnate as a butterfly

Hovering over a steppe to look for the dearest flower of mine!

                                                                 (Translation by TMCS)

Cáo tật thị chúng

Tác giả: Mãn Giác thiền sư

告疾示眾 
滿覺禪師
春去百花落
春到百花開
事逐眼前過
老從頭上來
莫謂春殘花落盡
庭前昨夜一枝梅

Phiên âm :

CÁO TẬT THỊ CHÚNG

Xuân khứ bách hoa lạc

Xuân đáo bách hoa khai

Sự trục nhãn tiền quá

Lão tòng đầu thượng lai

Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận

Đình tiền tạc dạ nhất chi mai

Dịch nghĩa ::

CÁO TẬT THỊ CHÚNG

Xuân đi trăm hoa rụng

Xuân đến trăm hoa nở

Việc đời đi qua trước mắt

Cái già đến trên đầu rồi

Đừng tưởng xuân tàn hoa rụng hết

Đêm qua sân trước một nhành mai.

CÁO BỆNH VỚI MỌI NGƯỜI

Xuân đi hoa rụng hết rồi

Xuân về đua nở nghìn loài, muôn bông

Việc đời trôi mãi ngồi trông

Cái già xộc đến sương xông mái đầu

Xuân tàn hoa rụng hết đâu

Đêm qua sân trước khoe màu nhành mai.

N’ÉTANT PAS BIEN PORTANT, AVIS AUX GENS

BONZE SUPÉRIEUR MAN GIAC

Quand le printemps s’éloigne, les fleurs se flétrissent

Lorsqu’il revient, de nouveau elles s’épanouissent

Les faits du monde se passent devant les yeux

Et font en premier lieu blanchir les cheveux

Au grand jamais, ne pensez qu’à la fin du printemps

Tomberont toutes les fleurs

L’abricotier devant la cour, hier nuitament

Bourgeonne à son heure.

                                                          Traduit par NGUYỄN CHÂN

УДОВЛЕНИЕ БОЛЬНОГО ПРОРОКА ЛЮДЯМ

ПОЧТЕННЫЙ МОНАХ МАНЗАК

Ушла весна, все цветы опадают

Возвратит она, вновь они распустят

Перед глазами дела Света протекают

Захватывает головы людей седина.

Но не думаете, что в конце весны

все цветы опадут 

Вчера ночью, на дворе выросла почка абрикоса.

                   NGUYỄN CHÂN dịch 2007 (Вольный Перевод)

TO BE SICK, I NOTICE EVERYONE

Every flowers fall down when goes by the spring

They will bloom when it is returning

Before our eyes life events pass

The old age already whitens our head

Don’t think all the flowers will fall down with the spring end

Last night, at the yard, the flowres bloomed on a apricot branch.

                                                            VŨ XUÂN BA dịch 2008

        

NOTIFICATION OF DISEASE

(Poem by Mãn Giác – the Zen Master *)

After spring plenty of flowers fall down everywhere,

When spring comes again, they bloom here and there.

One after another, world affairs happen daily,

Then old age rushes into life suddenly.

Don’t say when spring ends all flowers fall down,

Last night a branch of apricot bloomed in front of my house.

(*Thiền sư : Zen Master, Master of Dhyana)
                                                Translation by TMCS 22.04.2013)