Tân Quốc Văn: Bài 36

古時乒器

有戈矛有刀劍有弓箭

近時乒器多用槍礮

能及遠能攻堅

Cổ thời binh khí 

Hữu qua mâu hữu đao kiếm hữu cung tiễn 

Cận thời binh khí đa dụng sang bác 

Năng cập viễn năng công kiên

Dịch nghĩa: 

Binh khí thời xưa, 

có Qua, Mâu, Đao, Kiếm, Cung, Tên. 

Binh khí thời nay, phần nhiều sử dụng súng ống. 

Có thể bắn đến nơi xa, có thể đánh chỗ vững chắc.

Tân quốc văn: Bài 35

小池塘春時水深冬時水淺

两女子在池畔以桶汲水以杵擣衣

Tiểu trì đường xuân thời thủy thâm đông thời thủy thiển 

Lưỡng nữ tử tại trì bạn Dĩ dũng cấp thủy dĩ chử đảo y

Dịch nghĩa: 

Trong ảo nhỏ, về mùa xuân, nước sâu, về mùa đông, nước nông. 

Hai cô gái ở bờ ao, dùng thùng múc nước, dùng chày đập áo.

Tân quốc văn: Bài 34

鼠比貓小

貓比犬小

鼠見貓匿穴中貓不能入

貓見犬豋屋頂犬不能上

Thử tỉ miêu tiểu 

Miêu tỉ khuyển tiểu 

Thử kiến miêu nặc huyệt trung miêu bất năng nhập 

Miêu kiến khuyển đăng ốc đỉnh khuyển bất năng thướng

Dịch nghĩa: 

Chuột so sánh với mèo, thì nhỏ. 

Mèo so sánh với chó, thì nhỏ. 

Chuột trông thấy mèo, nấp vào trong lỗ, mèo không vào được. 

Mèo trông thấy chó, trèo lên nóc nhà, chó không lên được.

Tân Quốc văn: Bài 33

一童子坐河旁

手持小竿繫餌釣魚

水中魚来吞餌

釣絲一動舉竿得魚

Nhất đồng tử tại hà bàng 

Thủ trì tiểu can hệ nhĩ điếu ngư 

Thủy trung ngư lai thôn nhĩ 

Điếu ty nhất động cử can đắc ngư

Dịch nghĩa: 

Một đứa trẻ ngồi bên sông. 

Tay cầm cái cần nhỏ, buộc mồi câu cá. 

Con cá trong nước tới đớp mồi. 

Dây câu lay động, nhấc cần được cá.

Ngóng chồng

Lời Hát nói Ca trù

Mưỡu

Thu buồn đâu chỉ có Ngâu
Nhìn xem ai đứng ở đầu non kia
Vọng Phu nước mắt đầm đìa
Xem chừng đá cũng sẻ chia buồn này.

Hát nói

Nào ai có biết,

Bao đêm dài, da diết ngóng tin chồng

Kể từ ngày lặng tiễn lúc qua sông

Một mình thiếp, đứng trông vời góc bể

Viễn lộ tư quân thương nhạn thệ 

Trường giang vọng tấn thấu ngư trầm 

Giọt thu hờn, luôn nén chặt trong tâm

Bỏ son phấn, không lược trâm, đơn chăn chiếu

Nơi quan tái, chốn xa, chàng có hiểu

Chân trời kia, luôn thiếu bóng chàng về

Ngâu sang thêm nỗi tái tê

Ghi chú: 

- Câu Mưỡu: Bài Mưa thu, thơ Nguyễn Chân 

- Câu 5,6:

遠路思君傷雁逝

長江望訊透魚沉

Dịch nghĩa: 

Đường xa xôi nhớ chàng thương bóng nhạn qua, 

Sông dài ngóng tin tức thấu hiểu vết cá lặn.

 

Tân Quốc văn: Bài 32

口有脣有齒

脣在外其色赤

齒在內其色白

飲食從口入言語從口出

Khẩu hữu thần hữu xỉ

Thần tại ngoại kỳ sắc xích

Xỉ tại nội kỳ sắc bạch

Ẩm thực tòng khẩu nhập ngôn ngữ tòng khẩu xuất.

Dịch nghĩa: 

Mồm có môi, có răng. 

Môi ở ngoài, sắc đỏ. 

Răng ở trong, sắc trắng. 

Đồ ăn uống do miệng vào, lời nói năng từ miệng ra.

Rủ bạn học Nho

Lời Hát nói Ca trù
Tác giả: Nguyễn Đình Bình

Mưỡu:

Tuổi già tớ vẫn cứ ham chơi
Hát hò nhẩy múa lặn bơi đủ trò
Bây giờ vướng phải chữ Nho
Khó như kim lạc lại mò đáy ao

Hát nói:

Chữ Nho thật khó

Qua rừng sâu cần có bạn đường

Lại chớ quên ghềnh thác ấy từ chương

Cần phải cố theo gương người đi trước

Trải khó khăn nên lựa từng nước bước
Vượt chông gai sẽ dẫn đến thành công 
Tuổi già Hán tự đọc thông
Trước con cháu, cha ông càng đáng trọng
Thêm tự hào thêm nhiều ước vọng
Cần cù lao động mở rộng tương lai
Đôi lời liệu có đơn sai!