Tân Quốc Văn: Bài 20, 21

Bài 20

明月將出蟲聲四起

時高時低時遠時近

其聲不一

Minh nguyệt tương xuất, trùng thanh tứ khởi

Thời cao thời đê, thời viễn thời cận

Kỳ thanh bất nhất.

Dịch nghĩa:

Trăng sáng sắp mọc, tiếng trùng nổi dậy bốn phía

Lúc cao, lúc thấp, lúc xa, lúc gần.

Tiếng không giống nhau.

Bài 21

秋日新晴群雁南來

高飛天空或如一字或如人字

Thu nhật tân tình, quần nhạn nam lai

Cao phi thiên không, hoặc như nhất tự, hoặc như nhân tự.

Dịch nghĩa:

Ngày thu trời vừa quang tạnh, những con nhạn từ phương nam bay đến

Bay cao trên trời, hoặc gióng chữ nhất hoặc giống chữ nhân.

Ca trù: Điện diệu

Xem trực tuyến trên trang Youtube

Tải về máy

Tự vấn

Nhàn chưa đã dám tập thơ Đường?

Lẽ thế nên mình bị ẩm ương?

Chẳng sẵn khôn ngoan nuôi sự nghiệp

Không thừa kế sách đấu thương trường.

Nào đâu lãng mạn cho bay bổng

Liệu đủ phong lưu để vấn vương.

Giá biết làm gì cho đỡ nản,

Không cần gắng đuổi nghĩa văn chương.

Nhờ thầy

Chồi đã nẩy tươi xanh trước ngõ,

Hoa vừa bừng rực rỡ ngoài hiên.

Qua đông lạnh giá triền miên,

Hơi xuân ấm áp về yên đất trời.

Năm mới đến, cho người vận mới

Vững tin rằng sẽ tới niềm tin.

U mê ắt sẽ qua nhanh,

Nhờ thầy dẫn dắt, học hành quản chi.

Không biện pháp, thôi thì công cốc,

Có đường đi, bỗng chốc nhìn ra.

Làm theo đúng vận thi ca,

Tự nhiên có hứng ngâm nga ít nhiều.

Luyện viết bút, chữ xiêu chữ vẹo,

Có thầy khuyên, gắng kéo cho ngay

Nhờ thầy nắn, tập theo tay

Học hành đúng cách, mới hay khó tìm.

Ra cửa, tấm gương gìn nghĩa chữ,

Vào nhà, soi sáng giữ văn chương.

Cầu thầy vĩnh thọ ninh khương,

Mong thầy sức khoẻ đưa đường hậu sanh.

Cổ thi: Yên tự vãn chung

Tác giả: cụ Phạm Đình Hổ

煙寺晚鍾

山銜日影樹曚曨

韻韻寒勍漾碧空

老歲拈花成妙悟

松桃柏賴有無中

Sơn hàm nhật ảnh thụ mông lung,

Vận vận hàn kình dạng bích không.

Lão tuế niêm hoa thành diệu ngộ,

Tùng đào bách lại hữu vô trung.

Dịch nghĩa:

Chuông chiều chùa trong mây khói

Núi ngậm bóng mặt trời, cây cối mông lung

Chuông nện từng hồi lạnh lẽo lay động khoảng không xanh biếc

Cảnh vị sư già dâng hoa, như đã khai mở sự nhiệm mầu

Tùng bách dạt dào giữa có và không.

Mờ dần bóng núi khuất xa trông

Lạnh tiếng chuông ngân động khói sông

Sư cụ dâng hoa khai diệu ngộ

Rừng tùng gió cuộn sắc và không.

***

Trong chùm thơ: Đề Tiêu Tương bát cảnh đồ 題瀟湘八景圖gồm có: 

Bình sa lạc nhạn 平沙落雁 ;
Ngư thôn tịch chiếu 漁村夕照 ; 
Yên tự vãn chung 煙寺晚鍾 ; 

Giang thiên mộ tuyết 江天暮雪; 
Tiêu Tương dạ vũ 瀟湘夜雨 ; 
Sơn thị tình lam 山市晴嵐 ; 

Viễn phố quy phàm 遠浦歸帆 ; 
Động Đình thu nguyệt 洞庭秋月;

Nguồn ảnh: trên trang blog.daum.net

Thợ vụng

Tác giả: cụ Nguyễn Đình Bình

Thế là hứng cũ không còn nữa,

Thơ chẳng như thơ đã sở cầu.

Bạn khích ra thơ được mấy câu

Mà mình đã có quái gì đâu

Mấy dòng rối rít bôi đen giấy

Dăm ý lăng quăng chọi rức đầu

Nào tứ nào tình khôn lắp ghép

Này hình này cảnh khó đào sâu

Thôi thì cứ giấy thừa ta viết

Hẳn bạn xem xong phải lắc đầu.

Thơ cũng dăm tờ chứ ít đâu

Bài nào cũng cố chỉnh từng câu

Đầu vần cuối vận tha hồ ép

Lẻ trắc chẵn bằng gượng nén đau

Ý mới kịp nhen đành gạt phắt

Tứ toan sắp đặt vội thay mau

Thế là hứng cũ không còn nữa

Thơ chẳng như thơ đã sở cầu

Bạn bảo: chuyện thường trước đến nay

Thế là nắn nót mới lên tay

Mới thêm kinh nghiệm thêm thuần ý

Mới bớt ngô nghê bớt mượn vay

Lại bảo đôi bài xem được đấy

Rồi khen dăm chữ sửa là hay

Thế là mình lại như là sướng

Lại bán lại mua bực suốt ngày.

Mà mình tính khí khá lông bông

Chẳng dễ nghe ai để mủi lòng

Niêm luật có ghi không chịu nhớ

Vận vần đã định khó mà thông

Thơ hay sách cổ không thèm thuộc

Giọng lý câu hò có cũng không

Đã vậy tình già hay lẩm cẩm

Vụng về nào biết dở hay ngông!

Lạc quan

樂觀

春回映帶滿高空

巳任辰休律化工

喜送艱屯消厄難

歡迎順利起亨通

當悲過去原幽暗

忽見將來必啟蒙

業以恆專逢運會

雲開雨霽露霓虹 

Xuân hồi ánh đới mãn cao không

Tỵ nhiệm Thìn hưu luật hóa công

Hỷ tống gian truân tiêu ách nạn

Hoan nghênh thuận lợi khởi hanh thông

Đương bi quá khứ nguyên u ám

Hốt kiến tương lai tất khải mông

Nghiệp dĩ hằng chuyên phùng vận hội 

Vân khai vũ tễ lộ nghê hồng.

Dịch nghĩa:
Xuân về ánh sáng tỏa chiếu khắp bầu trời,
Tỵ (rắn) nhận trách nhiệm, Thìn (rồng) lùi về, theo đúng luật của tạo hóa.
Mừng tiễn mọi gian truân, bỏ đi những ách nạn
Vui đón thuận lợi, bắt đầu sự xuôn sẻ
Đang buồn vì thời gian qua vốn đang u tối
Chợt thấy ngày mai tới sẽ khai mở những tối tăm, ngu muội
Sự nghiệp vốn dĩ do thường xuyên chăm chỉ và gặp đúng thời cơ
Mây tan, mưa tạnh, cầu vồng sẽ hiện ra.

Tân Quốc Văn - Bài 18, 19

Bài 18 

有客到看我父

我迎客入室内

父見客問姓名

父坐右客坐左 

Hữu khách đáo, khán ngã phụ

Ngã nghinh khách, nhập thất nội.

Phụ kiến khách, vấn tính danh,

Phụ tọa hữu, khách tọa tả.

Dịch nghĩa: 

Có khách đến thăm cha tôi. Tôi rước khách vào trong nhà. 

Cha trông thấy khách, hỏi họ tên. Cha ngồi bên phải, khách ngồi bên trái. 

Bài 19 

新書一册

先生講學生聽

先讀字音後解字義 

Tân thư nhất sách

Tiên sinh giảng, học sinh thính

Tiên độc tự âm, hậu giải tự nghĩa

Dịch nghĩa: 

(Đây là) một cuốn sách mới. Thầy giảng trò nghe.

Trước đọc âm chữ, sau giải nghĩa chữ.

Ý tưởng

"Sờ cái biết ngay chứ! Con nào béo nhưng bụng nhèo nhẽo, đùi nhão nhão là chó quý tộc, chó thành thị, bỏ qua! Con nào đùi rắn chắc, bụng thon, là chó trung du, chó đồng rừng. Loại này ngọt thịt, ít mỡ, mua! Con nào mặt đần đần, mắt dài dại là chó Lào; con nào lông hung hung, trên lưng có xoáy tròn là chó Thái; con nào to béo, mặt dữ dằn hung ác là chó của nhà giàu; con nào gầy, nước mắt nó chứa chan nhìn mình như oán trách là chó nhà nghèo nông thôn…"
Đây là bài sưu tầm đọc cho vui. Biết đâu tạo ý tưởng cho bạn nào chuyển ra thơ thử xem.

Thơ chúc Tết thầy

Kính tặng hai thầy giáo tâm huyết
Lớp Hán Việt A - CLB Hán Nôm Lạc Đạo 

Trời đông trúc vẫn đứng vươn cành,
Mặc gió mong măng sớm nhú xanh.
Nghiệp Đức tiền nhân còn rạng rỡ
Nghề Văn hậu thế có tinh anh
Bồng bềnh mỏng phận an đường hạc
Cặm cụi dầy công Lạc Đạo hành
Sắc sắc không không tâm tại Phật
Sương xuân đọng lá trúc long lanh.

Xuân Quý Tỵ - 2013

Diễn văn nhậm chức của ông Barack Obama

The following is the full text of U.S. President Barack Obama’s second inaugural address, as released to the media before his speech. 

Vice President Biden, Mr. Chief Justice, Members of the United States Congress, distinguished guests, and fellow citizens: 

Each time we gather to inaugurate a president, we bear witness to the enduring strength of our Constitution. We affirm the promise of our democracy. We recall that what binds this nation together is not the colors of our skin or the tenets of our faith or the origins of our names. What makes us exceptional – what makes us American – is our allegiance to an idea, articulated in a declaration made more than two centuries ago:

“We hold these truths to be self-evident, that all men are created equal, that they are endowed by their Creator with certain unalienable rights, that among these are Life, Liberty, and the pursuit of Happiness.” 

Today we continue a never-ending journey, to bridge the meaning of those words with the realities of our time. For history tells us that while these truths may be self-evident, they have never been self-executing; that while freedom is a gift from God, it must be secured by His people here on Earth. The patriots of 1776 did not fight to replace the tyranny of a king with the privileges of a few or the rule of a mob. They gave to us a Republic, a government of, and by, and for the people, entrusting each generation to keep safe our founding creed.

For more than two hundred years, we have. 

Through blood drawn by lash and blood drawn by sword, we learned that no union founded on the principles of liberty and equality could survive half-slave and half-free. We made ourselves anew, and vowed to move forward together.

Together, we determined that a modern economy requires railroads and highways to speed travel and commerce; schools and colleges to train our workers. 

Together, we discovered that a free market only thrives when there are rules to ensure competition and fair play.

Together, we resolved that a great nation must care for the vulnerable, and protect its people from life’s worst hazards and misfortune. 

Through it all, we have never relinquished our skepticism of central authority, nor have we succumbed to the fiction that all society’s ills can be cured through government alone. Our celebration of initiative and enterprise; our insistence on hard work and personal responsibility, are constants in our character.

But we have always understood that when times change, so must we; that fidelity to our founding principles requires new responses to new challenges; that preserving our individual freedoms ultimately requires collective action. For the American people can no more meet the demands of today’s world by acting alone than American soldiers could have met the forces of fascism or communism with muskets and militias. No single person can train all the math and science teachers we’ll need to equip our children for the future, or build the roads and networks and research labs that will bring new jobs and businesses to our shores. Now, more than ever, we must do these things together, as one nation, and one people. 

This generation of Americans has been tested by crises that steeled our resolve and proved our resilience. A decade of war is now ending. An economic recovery has begun. America’s possibilities are limitless, for we possess all the qualities that this world without boundaries demands: youth and drive; diversity and openness; an endless capacity for risk and a gift for reinvention. My fellow Americans, we are made for this moment, and we will seize it – so long as we seize it together.

For we, the people, understand that our country cannot succeed when a shrinking few do very well and a growing many barely make it. We believe that America’s prosperity must rest upon the broad shoulders of a rising middle class. We know that America thrives when every person can find independence and pride in their work; when the wages of honest labor liberate families from the brink of hardship. We are true to our creed when a little girl born into the bleakest poverty knows that she has the same chance to succeed as anybody else, because she is an American, she is free, and she is equal, not just in the eyes of God but also in our own. 

We understand that outworn programs are inadequate to the needs of our time. We must harness new ideas and technology to remake our government, revamp our tax code, reform our schools, and empower our citizens with the skills they need to work harder, learn more, and reach higher. But while the means will change, our purpose endures: a nation that rewards the effort and determination of every single American. That is what this moment requires. That is what will give real meaning to our creed.

We, the people, still believe that every citizen deserves a basic measure of security and dignity. We must make the hard choices to reduce the cost of health care and the size of our deficit. But we reject the belief that America must choose between caring for the generation that built this country and investing in the generation that will build its future. For we remember the lessons of our past, when twilight years were spent in poverty, and parents of a child with a disability had nowhere to turn. We do not believe that in this country, freedom is reserved for the lucky, or happiness for the few. We recognize that no matter how responsibly we live our lives, any one of us, at any time, may face a job loss, or a sudden illness, or a home swept away in a terrible storm. The commitments we make to each other – through Medicare, and Medicaid, and Social Security – these things do not sap our initiative; they strengthen us. They do not make us a nation of takers; they free us to take the risks that make this country great. 

We, the people, still believe that our obligations as Americans are not just to ourselves, but to all posterity. We will respond to the threat of climate change, knowing that the failure to do so would betray our children and future generations. Some may still deny the overwhelming judgment of science, but none can avoid the devastating impact of raging fires, and crippling drought, and more powerful storms. The path towards sustainable energy sources will be long and sometimes difficult. But America cannot resist this transition; we must lead it. We cannot cede to other nations the technology that will power new jobs and new industries – we must claim its promise. That is how we will maintain our economic vitality and our national treasure – our forests and waterways; our croplands and snowcapped peaks. That is how we will preserve our planet, commanded to our care by God. That’s what will lend meaning to the creed our fathers once declared.

We, the people, still believe that enduring security and lasting peace do not require perpetual war. Our brave men and women in uniform, tempered by the flames of battle, are unmatched in skill and courage. Our citizens, seared by the memory of those we have lost, know too well the price that is paid for liberty. The knowledge of their sacrifice will keep us forever vigilant against those who would do us harm. But we are also heirs to those who won the peace and not just the war, who turned sworn enemies into the surest of friends, and we must carry those lessons into this time as well. 

We will defend our people and uphold our values through strength of arms and rule of law. We will show the courage to try and resolve our differences with other nations peacefully – not because we are naïve about the dangers we face, but because engagement can more durably lift suspicion and fear. America will remain the anchor of strong alliances in every corner of the globe; and we will renew those institutions that extend our capacity to manage crisis abroad, for no one has a greater stake in a peaceful world than its most powerful nation. We will support democracy from Asia to Africa; from the Americas to the Middle East, because our interests and our conscience compel us to act on behalf of those who long for freedom. And we must be a source of hope to the poor, the sick, the marginalized, the victims of prejudice – not out of mere charity, but because peace in our time requires the constant advance of those principles that our common creed describes: tolerance and opportunity; human dignity and justice.

We, the people, declare today that the most evident of truths – that all of us are created equal – is the star that guides us still; just as it guided our forebears through Seneca Falls, and Selma, and Stonewall; just as it guided all those men and women, sung and unsung, who left footprints along this great Mall, to hear a preacher say that we cannot walk alone; to hear a King proclaim that our individual freedom is inextricably bound to the freedom of every soul on Earth. 

It is now our generation’s task to carry on what those pioneers began. For our journey is not complete until our wives, our mothers, and daughters can earn a living equal to their efforts. Our journey is not complete until our gay brothers and sisters are treated like anyone else under the law – for if we are truly created equal, then surely the love we commit to one another must be equal as well. Our journey is not complete until no citizen is forced to wait for hours to exercise the right to vote. Our journey is not complete until we find a better way to welcome the striving, hopeful immigrants who still see America as a land of opportunity; until bright young students and engineers are enlisted in our workforce rather than expelled from our country. Our journey is not complete until all our children, from the streets of Detroit to the hills of Appalachia to the quiet lanes of Newtown, know that they are cared for, and cherished, and always safe from harm.

That is our generation’s task – to make these words, these rights, these values – of Life, and Liberty, and the Pursuit of Happiness – real for every American. Being true to our founding documents does not require us to agree on every contour of life; it does not mean we will all define liberty in exactly the same way, or follow the same precise path to happiness. Progress does not compel us to settle centuries-long debates about the role of government for all time – but it does require us to act in our time. 

For now decisions are upon us, and we cannot afford delay. We cannot mistake absolutism for principle, or substitute spectacle for politics, or treat name-calling as reasoned debate. We must act, knowing that our work will be imperfect. We must act, knowing that today’s victories will be only partial, and that it will be up to those who stand here in four years, and forty years, and four hundred years hence to advance the timeless spirit once conferred to us in a spare Philadelphia hall.

My fellow Americans, the oath I have sworn before you today, like the one recited by others who serve in this Capitol, was an oath to God and country, not party or faction – and we must faithfully execute that pledge during the duration of our service. But the words I spoke today are not so different from the oath that is taken each time a soldier signs up for duty, or an immigrant realizes her dream. My oath is not so different from the pledge we all make to the flag that waves above and that fills our hearts with pride. 

They are the words of citizens, and they represent our greatest hope.

You and I, as citizens, have the power to set this country’s course. 

You and I, as citizens, have the obligation to shape the debates of our time – not only with the votes we cast, but with the voices we lift in defense of our most ancient values and enduring ideals.

Let each of us now embrace, with solemn duty and awesome joy, what is our lasting birthright. With common effort and common purpose, with passion and dedication, let us answer the call of history, and carry into an uncertain future that precious light of freedom. 

Thank you, God Bless you, and may He forever bless these United States of America.

Nguồn: www.nationalpost.com

Mạn hứng

Tác giả: cụ Nguyễn Đình Bình

Trúc Lâm thất hiền 竹林七賢

(Không rõ tác giả. 佚名作者). 

暇日吾題幾字云
劉伶齎我最憐親
今時夢在常相遇
酬酢寒暄說竹林

Hạ nhật ngô đề kỉ tự vân
Lưu Linh tê ngã tối liên thân
Kim thời mộng tại thường tương ngộ
Thù tạc hàn huyên thuyết Trúc Lâm

Khoái bừa
Ngày nhàn viết láo mấy vần sau,
Thân với Lưu Linh đã quá lâu,
Nay vẫn cùng say trong giấc mộng,
Trúc Lâm chuyện cũ kể làu làu.

Chú thích: 
Lưu Linh, một trong thất hiền (bảy người) trốn trong rừng trúc (Trúc Lâm) ở ẩn, thời Tây Tấn (281-316). Nổi tiếng vì tốt rượu.

Cổ thi: Ngư thôn tịch chiếu

Tác giả: Phạm Đình Hổ 

漁村夕照

三湘潦霽水涵天 

八九人家古渡邊 

晒網樹穿斜日影 

蘆花渚畔逼炊煙

Ngư thôn tịch chiếu 

Tam Tương lạo tễ thuỷ hàm thiên 

Bát cửu nhân gia cổ độ biên 

Sái võng thụ xuyên tà nhật ảnh 

Lô hoa chử bạn bức xuy yên.

***
Bản dịch nghĩa của cụ Nguyễn Chân (Câu lạc bộ thơ Hán Việt Pháp):

Ánh chiều trên xóm chài

Nơi ngã ba sông Tương mưa lũ đã tạnh, nước còn ướt đẫm trời đất

Tám chín nhà dân bên bến đò cũ ven sông

Mặt trời chếch bóng rọi qua những tấm lưới phơi trên cây

Hoa lau bên bờ nước cản làn khói bếp.

***

Ánh chiều trên xóm chài

Lụt tạnh sông Tương vẫn ngập nhiều

Nhà thuyền mấy nóc bến hoang liêu

Lùm cây bóng chếch xuyên qua lưới

Khói bếp hoa lau quẩn bãi chiều.

***

Trong chùm thơ: Đề Tiêu Tương bát cảnh đồ 題瀟湘八景圖gồm có: 

Bình sa lạc nhạn 平沙落雁 ;
Ngư thôn tịch chiếu 漁村夕照 ; 
Yên tự vãn chung 煙寺晚鍾 ; 

Giang thiên mộ tuyết江天暮雪; 
Tiêu Tương dạ vũ 瀟湘夜雨 ; 
Sơn thị tình lam 山市晴嵐 ; 

Viễn phố quy phàm 遠浦歸帆 ; 
Động Đình thu nguyệt 洞庭秋月;

Nguồn ảnh: trên trang blog.daum.net